Τάκης Οικονομόπουλος. Αναμνήσεις και μια παλιά συνέντευξη

• 

  Τάκης Οικονομόπουλος (1943-2025)
  

Το πρόσφατο τελευταίο πέταγμα προς τους ουρανούς της αιωνιότητας που έκανε το «πουλί», ο αείμνηστος Τάκης Οικονομόπουλος (1943-2025), δύο μόλις εβδομάδες μετά από το Μίμη Δομάζο, ξύπνησε ξανά τις μνήμες από την εποχή της αθωότητας, όταν αυτοί κι άλλοι ποδοσφαιριστές αποτέλεσαν εξιδανικευμένα είδωλα της παιδικής κι εφηβικής μας ηλικίας. Χαρτάκια, αφισέτες, αποκόμματα περιοδικών κι εφημερίδων, ξεχασμένα μέσα σε κούτες, σε αποθήκες, σε πατάρια και σε υπόγεια, θραύσματα αναμνήσεων ξεπηδούν από το υποσυνείδητο και διεκδικούν μια τελευταία ευκαιρία να έρθουν πάλι στο προσκήνιο, να πρωταγωνιστήσουν, όπως τότε, ανεξάρτητα από την οπαδική αγάπη του καθενός.

Εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο Τετάρτης 12.2.2025)

Εφηβικές αναμνήσεις

Η εικόνα που είχα σχηματίσει ως παιδί για τον Οικονομόπουλο, από τις περιγραφές των εφημερίδων και από τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις των αγώνων, ήταν ενός ακατανίκητου, αίλουρου γκολκίπερ αλλά κι ενός τζέντλεμαν με ευγενική φυσιογνωμία και ήθος. Η πρώτη δυνατή ανάμνηση που έχω γι’ αυτόν είναι από τη ραδιοφωνική μετάδοση του ματς με την Έβερτον στο Γκούντισον Παρκ του Λίβερπουλ το 1971, όπου απέκρουε τις αλλεπάλληλες επιθέσεις των Άγγλων παικτών. Νικήθηκε μόνο, όταν έμεινε χτυπημένος στο χορτάρι από το σκληρό μαρκάρισμα ενός επιθετικού, μια αδικία που φάνταξε στο παιδικό μυαλό μου σαν το προαιώνιο κισμέτ που θέλει τον αδύναμο να μάχεται αλλά να μην καταφέρνει ποτέ να υπερνικήσει τον πιο δυνατό αντίπαλο. Όπως γινόταν στις αλάνες, όταν βάζαμε γκολ σε αντιπάλους δυο-τρία χρόνια μεγαλύτερους, κι εκείνοι μας άρχιζαν στο κλωτσίδι για να δειλιάσουμε.

Η δεύτερη δυνατή ανάμνηση ήταν τηλεοπτική και πολύ στενάχωρη: η συντριβή 1-4 από τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι. Δεν θυμάμαι αν αυτή ήταν η πρώτη φορά που είδα τον Οικονομόπουλο σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση. Σίγουρα τον είχα δει σε κάποια στιγμιότυπα αλλά όχι σε ολόκληρο ματς. Εκτός από το ό,τι δεν γίνονταν πολλές μεταδόσεις αγώνων, δεν είχαμε και συσκευή στο σπίτι, οπότε… Πάντως το ματς με τον Ερ. Αστέρα το είχα δει, δεν θυμάμαι πού, λογικά στο σπίτι ενός γείτονα όπου έβλεπα αγώνες κάποιες φορές, ως το φθινόπωρο του 1972 που αποκτήσαμε δική μας συσκευή. Ήταν Μεγάλη Τετάρτη απόγευμα, όταν ο Παναθηναϊκός βίωσε ένα δράμα ανάλογο με τα θεία πάθη. Δεν ήταν κακός, είχε δοκάρι, αδικήθηκε στο δεύτερο γκολ καθώς η μπάλα δεν είχε περάσει τη γραμμή, μείωσε σε 1-3, ένα σκορ που έδινε ελπίδες για πρόκριση. Αλλά η άμυνα έμπαζε από παντού. Ο φανερά τρακαρισμένος Οικονομόπουλος, δεν έδειξε τα γνώριμα αντανακλαστικά. Μετά το τέταρτο γκολ αντικαταστάθηκε από τον Βασίλη Κωνσταντίνου, ο οποίος έπαιξε και στη ρεβάνς, στη θριαμβευτική πρόκριση με 3-0.

Σε μια συνέντευξη και ένα αφιέρωμα που είχε δημοσιεύσει το 1972 ο Κώστας Κυριαζής, στο πρωτοποριακό τότε περιοδικό ΦΙΛΑΘΛΟΣ, είχε παραδεχτεί ότι σε εκείνο το ματς βίωσε την πιο δυσάρεστη στιγμή της σταδιοδρομίας του. Ως ωραιότερη θεωρούσε την είσοδο στο Γουέμπλεϊ για τον τελικό, όπου ο Πούσκας τον ξανάβαλε στην βασική ενδεκάδα.

Αν και θεωρήθηκε υπαίτιος για τη συντριβή στο Βελιγράδι, η θετική γνώμη μου γι’ αυτόν δεν άλλαξε τα επόμενα χρόνια, παρά το ό,τι ήταν λίγες οι φορές που τον είδα αγωνιζόμενο, κυρίως από την τηλεόραση: με τον Άγιαξ στο Γουέμπλεϊ, με τη Νάσιοναλ στο Καραϊσκάκη για το Διηπειρωτικό, με την Εθνική ομάδα σε κάποια ματς, όπως στο 2-2 με τη Δυτική Γερμανία το Νοέμβρη του 1974 στο Καραϊσκάκη, στο οποίο σκόραρε ο Δεληκάρης με ένα απίθανο αεροπλανικό σουτ. Αυτό ήταν το τελευταίο από τα 25 ματς του Οικονομόπουλου με το εθνόσημο.

Ύστερα από τέσσερα χρόνια απουσίας από το εθνικό συγκρότημα, στα οποία βασικός έπαιζε ο Χρηστίδης και το 1973 ο Κωνσταντίνου κι ο Κελεσίδης, είχε κληθεί ξανά τον Απρίλη του 1974 από τον Αλκέτα Παναγούλια για το περίφημο ματς στο Μαρακανά με την παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1970 Βραζιλία των Λέαο, Ριβελίνο, Ζαϊρζίνιο κλπ. Με κομμένη την ανάσα ακούγαμε από το ραδιόφωνο τις επεμβάσεις του, με τις οποίες κράτησε αλώβητη την εστία, υπό το βλέμμα του Πελέ, σε ένα 0-0 που έμεινε στην ιστορία.

Για την περίοδο αυτή που είχε χάσει τη θέση του στην Εθνική αλλά και στον Παναθηναϊκό είχε πει στον Κώστα Κυριαζή το 1972: «Πέρασα μια κάμψη φυσιολογική, όμως δεν θα εγκαταλείψω την προσπάθεια να γίνω πάλι ο πρώτος… δεν θα αφήσω να δύσει το άστρο μου, όπως λένε». Κι έτσι έγινε· επανήλθε και στον ΠΑΟ και στην Εθνική ομάδα. Την Εθνική την αγαπούσε ιδιαίτερα. Στην ίδια συνέντευξη έλεγε: «Όταν ήλθε η στιγμή που φόρεσα τη φανέλα της Εθνικής, ήταν η ωραιότερη δικαίωση των κόπων μου που βασίζονταν στην σκληρή προπόνηση, την πίστη και την καλή ζωή».

Καθώς στο γήπεδο πήγαινα μόνο στη Νέα Σμύρνη, στα ματς του αγαπημένου Πανιωνίου, το μοναδικό παιχνίδι που είδα τον Οικονομόπουλο από την κερκίδα ήταν το Πανιώνιος-ΠΑΟ 2-2 το Γενάρη του 1975, όρθιος στην εξέδρα, εκεί που είναι η σημερινή θύρα 3. Θυμάμαι πως λίγο πριν λήξει το α΄ ημίχρονο ο Ψιμόγιαννος είχε ισοφαρίσει το γκολ από πέναλτι του Δημητρίου. Στο β΄ μέρος ο Μαύρος έδωσε το προβάδισμα στην ομάδα μου αλλά μετά είχε ισοφαρίσει ο Δημ. Σεϊταρίδης. Το φθινόπωρο του 1975 έφυγα για σπουδές στη Θεσσαλονίκη, εκείνος πήρε μεταγραφή στην Παναχαϊκή, έπειτα στον Απόλλωνα, όπου έπαιξε ως τον Φλεβάρη του 1980, οπότε δεν…

"ΦΙΛΑΘΛΟΣ", Νοέμβριος 1972

Τα πρώτα βήματα (μια συνέντευξη του 1972)

Όπως ανέφερα, το Νοέμβριο του 1972 ο σοβαρός δημοσιογράφος Κώστας Κυριαζής είχε κάνει στο περιοδικό ΦΙΛΑΘΛΟΣ ένα τετρασέλιδο αφιέρωμα του Τάκη Οικονομόπουλου με μεγάλη έγχρωμη αφίσα. Εκτός από τα τετριμμένα, δηλαδή τα σχόλια για τις προσδοκίες του από το τρέχον πρωτάθλημα, από την εθνική ομάδα κλπ, στο ενδιαφέρον αυτό δημοσίευμα υπάρχουν σπάνιες λεπτομέρειες για το ξεκίνημά του, τις οποίες μεταφέρω.

Γεννημένος στην Καλλιθέα τον Οκτώβρη του 1943, στην καρδιά της κατοχής, παιδί της σχετικά ευκατάστατης οικογένειας του παντοπώλη κυρ-Γιάννη και της Σοφίας, αγαπούσε παράλληλα τα γράμματα και τον αθλητισμό. Όσον αφορά τη μάθηση, μετά το Γυμνάσιο πήρε πτυχίο εκτελωνιστή, επάγγελμα που εξάσκησε αργότερα για αρκετά χρόνια. Επίσης, είχε ταλέντο στη ζωγραφική. Από εκείνα τα χρόνια που έπαιζε στον Παναθηναϊκό, στον ελεύθερό του χρόνο ζωγράφιζε, κυρίως τοπία. Η μεγάλη του αγάπη ήταν ο αθλητισμός και η μπάλα. Μια αγάπη που την ενίσχυσαν ο πατέρας του, ο οποίος στα νιάτα του υπήρξε παλαιστής και κυρίως ο αδερφός του κι ένας ξάδερφος που έπαιζαν στον Φωστήρα. 

Φωστήρας 1957-58. Τερματοφύλακας ο Οικονομόπουλος, ξάδερφος και ίνδαλμα του Τάκη

Ο πρώτος ήταν αμυντικός αλλά και πυγμάχος και ο δεύτερος τερματοφύλακας, στον οποίο και ήθελε να μοιάσει. Για το σκοπό αυτό γυμναζόταν στο μικρό γυμναστήριο που είχαν φτιάξει στη μεγάλη αυλή του σπιτιού τους που βρισκόταν κοντά στο σταθμό του Ηλεκτρικού. Εκεί γυμναζόταν και αργότερα, όταν πλέον ήταν καταξιωμένος παίκτης.

Πιτσιρικά ακόμα, ο Μαθιός Βιτάλης (1920-2000), ο παλαίμαχος διεθνής τερματοφύλακας του τριφυλλιού, τον οδήγησε στα τσικό των πρασίνων στη Λεωφόρο αλλά δεν γέμισε το μάτι του τότε προπονητή Αντώνη Μηγιάκη (1911-1999). «Πήγαινε να δυναμώσεις κι ξαναέλα», του είπε, λόγια που τον πλήγωσαν καθώς ο Παναθηναϊκός ήταν η ομάδα που συμπαθούσε.

"ΦΙΛΑΘΛΟΣ", Νοέμβριος 1972

Από το γήπεδο του Πανιωνίου στην Α΄ Εθνική

Η πρώτη κρυάδα τον πείσμωσε. Υπέγραψε δελτίο στην ομάδα της γειτονιάς του, την Ένωση Καλλιθέας, και βάλθηκε να ξεχωρίσει. Η ΑΕ Καλλιθέας ήταν μια από της πολλές μικρές ομάδες της πόλης, όπως ο Καλλιθαϊκός, ο Ηρακλής, ο Πυρσός κι ο Φοίνικας, οι οποίες επισκιάζονταν από τον  Έσπερο, με τον οποίο οι τέσσερις (εκτός από τον Φοίνικα) συγχωνεύτηκαν το 1966 και δημιούργησαν τον Γ.Σ. Καλλιθέα.

Η ΑΕ Καλλιθέας ήταν μια άσημη ομάδα, η οποία το 1958-59 έπαιζε στην Γ΄ κατηγορία της ΕΠΣΑ. Αυτή ήταν η πέμπτη κατηγορία της Αθήνας, καθώς πιο πάνω υπήρχαν οι κατηγορίες Α1, Α2, Β1 και Β2. Τη σεζόν 1958-59, με τερματοφύλακα τον Τ. Οικονομόπουλο σε κάποια ματς, η ομάδα τερμάτισε τρίτη και ανέβηκε κατηγορία. Φυσικά ήταν απίθανο να προσέξει κάποιος έναν 16χρονο σε μια ομάδα πέμπτης κατηγορίας που αγωνιζόταν τις πρωινές ώρες της Κυριακής. Όμως τα άστρα ήταν ευνοϊκά.

Καθώς το «Ελ Πάσο», το γήπεδο του Έσπερου, δεν τους χωρούσε όλους, η ΑΕ Καλλιθέας συνήθως έκανε προπονήσεις κι αγωνιζόταν στο γήπεδο του Πανιωνίου, στο οποίο έπαιζε και προπολεμικά ως ανεπίσημη ομάδα, όταν ακόμα ο χώρος ήταν αλάνα. Εκεί βρέθηκε κάποια μέρα κι ο Απόλλωνας για προπόνηση. Οι δυο ομάδες έπαιξαν διπλό και σε μια φάση ο Οικονομόπουλος απέκρουσε εντυπωσιακά ένα σουτ του Αριστείδη Καμάρα στο “Γ”. Ο προπονητής του Απόλλωνα Τζίνα Σιμονόφσκι (1915-1984), μια μεγάλη μορφή του Γιουγκοσλαβικού ποδοσφαίρου, εντυπωσιάστηκε και τον πήρε στη Ριζούπολη αντί 5.000 δρχ. Είχε πλέον ανοίξει ο δρόμος για τη μεγάλη καριέρα.

Τρία χρόνια στον Απόλλωνα δεν βρήκε θέση στην βασική ομάδα, αγωνιζόταν κυρίως στην ομάδα των νέων. Άλλωστε στη θέση του τερματοφύλακα παίζει μόνο ένας. Το πόστο είχε καπαρώσει ο έμπειρος Μπάμπης Ταουξής (1930-2006) κι έπονταν ο Στράτος Γιδόπουλος, ο Αντώνης Ζαχαρίου, ο Τάκης Δούκας και άλλοι. Κλήθηκε όμως στην Εθνική Νέων (Κ-19 τότε), με την οποία το 1961 μετείχε στην τελική φάση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στην Πορτογαλία, με συμπαίκτες που έγραψαν ιστορία στο ελληνικό ποδόσφαιρο: Γιάννης Γιαννακόπουλος, Αθανασούλας, Βερτσώνης, Σημαντήρης, Βαγγ. Μπαλόπουλος, Σπετσέρης, Ορ. Παυλίδης, Παπάζογλου, Δημ. Φυλακούρης (ο μεγάλος αδερφός του Τότη), Φραντζής (μετέπειτα συμπαίκτης του στον Παναθηναϊκό) κ.ά. Ο Οικονομόπουλος έπαιξε στα φιλικά προετοιμασίας αλλά δεν αγωνίστηκε στα δυο επίσημα ματς που έδωσε η ομάδα με Γαλλία 2-3 και Πολωνία 2-2, καθώς για τη θέση προτιμήθηκε ο Σάκης Διονυσιάδης της Δόξας.

Με πολλούς από τους πιο πάνω, και με τους Πλέσσα, Νικηφοράκη, Βεντούρη, Σιμιγδαλά, Ντουνιά, Χαζηιωάννογλου, Δέδε, Κρεμμύδα κ.ά., ο Οικονομόπουλος υπήρξε συμπαίκτης και στην Ενόπλων ως φαντάρος, στους αγώνες για τον προκριματικό γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου ΣΙΣΜ, το 1964 με τη Γερμανία (0-4, 0-1) και το 1965 με την Πορτογαλία (1-1, 0-4), όπου αντιμετώπισε το φοβερό Εουσέμπιο που σκόραρε τρεις φορές.

Η ευκαιρία να αγωνιστεί στην Α΄ Εθνική ήρθε το 1962, όταν δόθηκε στην Προοδευτική ως αντάλλαγμα για τη μεταγραφή του Γιάννη Βαραμέντη. Εκεί βρήκε προπονητή ξανά τον Μηγιάκη, ο οποίος αυτή τη φορά όχι μόνο του έδωσε ευκαιρίες αλλά ενθουσιάστηκε από την απόδοσή του, παρά το ό,τι η ομάδα του Κορυδαλλού υποβιβάστηκε. Στο τέλος της σεζόν ήταν εκείνος που τον πρότεινε στον Παναθηναϊκό, στον οποίο πήγε αντί 130.000 δρχ.

Τα υπόλοιπα είναι ιστορία γνωστή. Την έχουν καταγράψει δεκάδες αθλητικογράφοι και στατιστικολόγοι του ποδοσφαίρου: πέντε πρωταθλήματα, δύο κύπελλα Ελλάδος, οι τελικοί στο Γουέμπλεϊ και στο Διηπειρωτικό, το ακατάρριπτο μέχρι σήμερα ρεκόρ των 1086 λεπτών απαραβίαστης εστίας (12 αγώνες στη σειρά!) στον β΄ γύρο της σεζόν 1964-65, το προσωνύμιο «πουλί» που του έδωσε ο Δομάζος ύστερα από ένα ματς με την ΑΕΚ στο οποίο κατέβασε ρολά, διεθνής από το 1965, μέλος της μεγάλης εθνικής ομάδας του 1968-1970 κλπ, κλπ.

"Απογευματινή", 20.5.1974

Η απίθανη διπλή απόκρουση

Δεν θέλω να αναμασήσω τα ίδια και τα ίδια που είναι γνωστά σε όσους ασχολούνται με το ποδόσφαιρο. Θα σταθώ μόνο σε μία κορυφαία στιγμή, η οποία έχει καταγραφεί στο πάνθεον των ποδοσφαιρικών μου αναμνήσεων καθώς την βίωσα στην απευθείας μετάδοση του αγώνα από την Τιβί. Αναφέρομαι στη διπλή απόκρουση που έκανε σε έναν αγώνα Παναθηναϊκού-Αιγάλεω στη Λεωφόρο, σε πέναλτι που εκτέλεσε ο πρώην συμπαίκτης του Βίκτωρας Μητρόπουλος. Ήταν τέσσερις αγωνιστικές πριν από το τέλος της σεζόν 1973-74. Ο Παναθηναϊκός ήταν πέντε βαθμούς πίσω από τον πρωτοπόρο Ολυμπιακό, χωρίς πολλές ελπίδες να τον πιάσει με το σύστημα 2-1-0 που ίσχυε τότε. Το Αιγάλεω πάλευε για την παραμονή και κάθε βαθμός ήταν σημαντικός.

Το ματς ήταν μόλις στο 7΄, όταν ο διαιτητής Μανιάκης σφύριξε πέναλτι σε ένα μαρκάρισμα του Άνθιμου Καψή στον επιθετικό του Αιγάλεω Πέτρο Βενέτη, που έγινε σε ένα σημείο μακριά από την μπάλα, όπου δεν υπήρχε κίνδυνος. Αναίτια ανατροπή, πέναλτι «τραβηγμένο από τα μαλλιά», όπως έγραφε ο Νίκος Μπαβέλας (1935-2024) την επόμενη μέρα στην «Απογευματινή». Οι ψίθυροι και τα μουρμουρητά από τους «καλά πληροφορημένους», οι οποίοι σε κάθε φάση έβλεπαν σκοπιμότητα (ο ΠΑΟ σχεδόν αδιάφορος, το Αιγάλεω καιγόταν), κόπασαν πριν καλά-καλά ξεκινήσουν όταν παρακολούθησαν τη συγκλονιστική συνέχεια. Στην άσπρη βούλα στήθηκε ο Μητρόπουλος. Απέναντι ο Οικονομόπουλος, «ο βετεράνος γκολκίπερ του Παναθηναϊκού», όπως τον χαρακτήριζε άστοχα ο Μπαβέλας, αν και ήταν μόλις 30 ετών.

Ο Μητρόπουλος σούταρε δυνατά στη δεξιά γωνία αλλά ο αίλουρος Οικονομόπουλος με ένα εκπληκτικό πλονζόν απέκρουσε. Η μπάλα πήρε ύψος κι επέστρεψε προς τη γραμμή της μικρής περιοχής. Ο Μητρόπουλος με τη φορά που είχε την έστειλε με δυνατή κεφαλιά στο πάνω μέρος της κενής εστίας. Και τότε έγινε το απίθανο. Ο πεσμένος στο έδαφος γκολκίπερ τινάχτηκε σαν ελατήριο ψηλά και προς τα πίσω και με το δεξί του χέρι έδιωξε την μπάλα πάνω από το οριζόντιο δοκάρι.

Ήταν μια φάση που χαράχτηκε βαθειά στη μνήμη όσων ήμασταν τυχεροί να την δούμε είτε από την κερκίδα είτε από την Τιβί. Κράτησα το απόκομμα της εφημερίδας και πολύ αργότερα χάρηκα που σώθηκε σε βίντεο και την ξαναείδα. Ειλικρινά είχα ξεχάσει τι άλλο συνέβη σε εκείνο το ματς. Πολύ αργότερα διαβάζοντας κάποιο δημοσίευμα θυμήθηκα πως είχε λήξει 2-0 υπέρ του Παναθηναϊκού, με γκολ του Δημητρίου και του Αντωνιάδη και πως το Αιγάλεω διαμαρτυρήθηκε μάλλον δίκαια για ένα γκολ που ακυρώθηκε, με το οποίο θα ισοφάριζε 1-1.

Είτε το πέναλτι έμπαινε είτε κατέληγε άουτ, θα ήταν ένας ακόμα αδιάφορος αγώνας που κανείς δεν θα τον θυμόταν, ένα από τα αμέτρητα 2-0 που συμβαίνουν κάθε εβδομάδα, …αν δεν συνέβαινε η απίθανη διπλή απόκρουση του Τάκη Οικονομόπουλου. Η πινελιά αυτή του, και ζωγράφου, αίλουρου γκολκίπερ γράφτηκε στην ιστορία ώστε να μας θυμίζει εσαεί για ποιο λόγο αγαπάμε αυτό το άθλημα.

Ας είναι αναπαυμένος. Θα τον θυμόμαστε γι’ αυτήν και για όλες τις μαγικές ποδοσφαιρικές στιγμές που μας χάρισε.

Θ. Μπελίτσος, 13.2.2025

Πηγές

Ανδρέας Μπόμης, «Γκολ 2000. Ένας αιώνας ποδόσφαιρο», εκδ. Πελεκάνος 2000.

Κώστας Κυριαζής, «Τάκης Οικονομόπουλος», περ. ΦΙΛΑΘΛΟΣ, Νοέμβριος 1972.

Νίκος Δ. Νικολαΐδης, «Η ιστορία του Αιγάλεω από τις λαμαρίνες στα σαλόνια της Ευρώπης», εκδ. ΕΜΒΡΥΟ 2007.

Περιφέρεια Αττικής, «Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης 1891-2011», 2012.

Εφ. «Απογευματινή», φ. 20.5.1974.

AV Koeman [Αλέξ. Βάσιλας], «Είναι τρελοί αυτοί οι τερματοφύλακες!», retroballa 25.5.2024.

Βικιπαίδεια, διάφορα λήμματα.